چگالی یا تراکم کلمات کلیدی چیست و چگونه محاسبه می شود؟

کلمات کلیدی جهت اصلی محتوای شما را تعیین می‌کند، بنابراین استفاده درست و به‌جا از کلمات کلیدی نقش مهمی در مبحث سئو دارد. ممکن است برخی ادعا کنند که نحوه استفاده از کلمات کلیدی، مهارتی است که به مرور زمان و بر اساس تجربه به دست می‌آید. برای مثال اگر شما سایتی برای فروش مبلمان اداری داشته باشید، به تدریج متوجه خواهید شد که کلیدواژه «طبی» یکی از جذاب‌ترین کلمه‌ها برای مشتری‌هاست. چنین دانشی نیازمند شناخت کافی از مخاطب هدف است، در واقع شما در گام اول باید مخاطبتان را بشناسید و بعد بدانید که آن‌ها به دنبال چه هستند؟ پر کردن مطلب با استفاده بی‌رویه از کلمات کلیدی در متن یا تگ‌های متا، از جمله اشتباهات فاحشی است که بسیاری از تازه‌واردها انجام می‌دهند. توضیحات بد و نامطلوب متا (meta description) با کلمات کلیدی نادرست، باعث هدایت و ورود کاربرانی به سایت می‌شود که به دنبال چیز دیگری آمده‌اند اما با یک محتوای کاملا نامرتبط مواجه شده‌اند، این کاربران خیلی زود سایت را ترک می‌کنند، نرخ پرش را به شدت افزایش می‌دهند و آسیب‌های جدی به سایت وارد می‌کنند.

چگالی یا تراکم کلمات کلیدی چیست؟

زمانی که نسبت استفاده از کلمات یا عبارات کلیدی را در یک متن ارزیابی می‌کنیم، در واقع چگالی کلمات کلیدی keyword density را محاسبه کرده‌ایم. این موضوع اواخر دهه 1990، فاکتور مهمی برای رتبه‌بندی سایت به حساب می‌آمد، اما از زمانی که وبمسترها با کاربردهای اغراق‌آمیز کلمات کلیدی، متن‌های بی‌سروتهی ایجاد کردند که خواندنش سخت و بی‌فایده بود، موتورهای جستجو برای رتبه‌بندی سایت توجه کمتری به این فاکتور نشان دادند. این پدیده که keyword stuffing نام دارد، باعث افت رتبه سایت خواهد شد. بعد از روی کارآمدن الگوریتم‌های گوگل از جمله مرغ مگس‌خوار، مدیران سایت‌ها متوجه شدند که باید به طور متعادل‌تری از کلمات کلیدی استفاده کنند.
با این حال، برخی متخصصان سئو چگالی کلمات کلیدی را مفید و برخی غیر مفید تلقی می‌کنند. اغلب سئوکارهای سنتی، معتقدند گنجاندن کلمات کلیدی در متن، باعث افزایش رتبه سئو سایت می‌شود اما متخصص‌هایی که با این روش مخالفند، تکنولوژی semantic موتور جستجوی گوگل را برای تشخیص محتوای صفحه کافی می‌دانند. این دسته از متخصصان سئو معتقدند بالا بردن تراکم کلمات کلیدی، باعث جریمه شدن سایت می‌ شود.
تکنیک پرکردن صفحه با کلمات کلیدی معمولا توسط متخصصان سئوی کلاه سیاه توصیه می‌شود اما به یاد داشته باشید که چگالی بیش از حد کلمات کلیدی برآیند مثبتی برای شما به دنبال نخواهد داشت، زیرا هنگامی که کراولرهای موتورهای جستجو سایت را بررسی می‌کنند، الگوریتم‌ها بررسی می‌کنند که آیا کلمات کلیدی به تعداد منطقی استفاده شده‌اند یا نه؟! اگر خزنده‌های موتورهای جستجو این‌طور نتیجه‌گیری کنند که از کلمات کلیدی به شکل غیرطبیعی استفاده شده است، سایت شما دچار افت رتبه می‌شود و حتی ممکن است که سایتتان از فهرست موتورهای جستجو حذف شود. 

چگونه چگالی کلمات یا عبارت کلیدی را محاسبه کنیم؟

عبارت یا کلمات کلیدی در تعداد کاراکترها با هم متفاوتند. متخصصان سئو معتقدند چگالی کلمات کلیدی باید بین یک تا سه درصد از کل محتوای صفحه را در بر بگیرد و اگر این عدد از 3 درصد بیشتر شود، گوگل شما را متخلف شناسایی و اسپم می‌کند.
فرمول محاسبه تراکم کلمات کلیدی به صورت زیر است:
(Nkr / Tkn * 100)
تعداد تکرارهای کلمات کلیدی در متن با Nkr نشان داده شده است و Tkn تعداد کل کلمات به کار رفته در متن است. در واقع تعداد دفعات تکرار شدن کلمه کلیدی در متن، بر تعداد کل کلمات متن تقسیم و در نهایت ضرب در 100 می‌شود. توجه داشته باشید که هنگام محاسبه این عدد باید تگ‌های HTML و دیگر تگ‌های داخل صفحه را ندیده بگیرید، زیرا تگ‌های Embed در متن نمایش داده نمی‌شوند. اما اگر قصد محاسبه تراکم عبارت‌های کلیدی را دارید، این فرمول کمی دچار تغییر می‌شود. به این ترتیب شما باید تعداد کلمات در عبارت کلیدی را در تعداد دفعاتی که کلمات کلیدی تکرار شده‌اند ضرب کنید و عدد به دست آمده را بر تعداد کل کلمات به کار برده شده در متن تقسیم کنید و با ضرب در 100، عدد نهایی را به دست بیاورید.

تراکم کلمات کلیدی در متن باید چگونه باشد؟

کلمات کلیدی باید طوری در متن استفاده شود که موتورهای جستجو را به کشف محتوای اصلی صفحه هدایت کند و در ضمن خواندنش برای کاربران سخت و غیرقابل فهم نباشد. معمولا توصیه می‌شود در هر پاراگراف یک بار از کلمه کلیدی استفاده کنید هرچند که فرمول خاصی در این زمینه وجود ندارد اما تجربه متخصصات وب 24 در سئو، نشان می‌دهد که برای رسیدن به نتیجه مطلوب، بهتر است کلمات کلیدی را در بخش‌های زیر به کار ببرید:

• متن اصلی
• تگ H1
• عنوان صفحه
• URL سایت
• خصوصیت Alt تصاویر
• لینک های داخلی سایت
• توضیحات متا یا Meta Description

بهترین کار این است که به جای تکرار یک کلمه کلیدی خاص و مشخص، از انواع مختلف کلمات کلیدی، مترادف‌ها و یا عبارت‌های طولانی استفاده کنید. هم‌چنین باید توجه داشته باشید که شما برای موتورهای جستجو مطلب نمی‌نویسید بلکه مطلبتان را برای موتورهای جستجو بهینه و قابل فهم می‌کنید اما در اصل، محتوای شما باید تجربه کاربری مطلوبی برای مخاطب‌ها ایجاد کند، این تجربه کاربری می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود رتبه سایت داشته باشد.

ابزارهای مفید برای بررسی چگالی کلمات کلیدی 

یکی از مهم‌ترین اقدامات تیم سئو، تحقیق کلمات کلیدی و تدوین استراتژی مناسب برای به کارگیری از کلمات کلیدی در متن است. ابزارهایی مانند KWFinder می‌توانند در انتخاب کلمات کلیدی کمک کننده باشند، اما برای سنجش تراکم و چگالی کلمات کلیدی، افزونه‌هایی مانند Yoast کاربردی‌اند.

1. افزونه Yoast صفحه سایت را بررسی می‌کند و در صورتی که استفاده از کلمات کلیدی را بیش از حد نرمال تشخیص بدهد، تعداد کل کلمات را محاسبه می‌کند و زمانی که کلیدواژه را در متن نوشته شده، مشخص کنید تراکم کلمات کلیدی را نشان می‌دهد و چراغ‌های سبز یا قرمز این افزونه، مناسب بودن یا نبودن چگالی کلمات کلیدی را هشدار می‌دهند.
2. نرم افزار ورد آفیس ( Office Word) روی تمام سیستم‌ها نصب می‌شود و علاوه بر این که تعداد کل کلمات به کار برده شده را در پایین صفحه نشان می‌دهد، با استفاده از کلیدهای ترکیبی Ctrl+f کلمه کلیدی مورد نظرتان را به همراه تعداد دفعاتی که در متن به کار برده شده است، مشخص می‌کند. در این صورت فقط با یک نسبت ساده می‌توانید درصد تراکم کلمات کلیدی را محاسبه کنید.
3. ابزار آنلاین Small SEO Tools Checker  تمام کلمات و عباراتی را که به عنوان کلمه و عبارت کلیدی مشخص کرده‌اید، به شما نشان می‌دهد.
4. ابزار آنلاین Webconfs Density Checker میزان چگالی هر کلمه را نشان می‌دهد اما برای عبارات، قابل استفاده نیست.
5. بهترین ابزار SEO Review Tools Keywords Checker است که کلمات کلیدی یک صفحه را بررسی می‌کند و استفاده بی‌حد از واژه‌های مربوطه را هشدار می‌دهد.

بیشتر بخوانید: KWfinder چیست؟

جمع‌بندی : چگالی یا تراکم کلمات کلیدی چیست؟

با توجه به مطالب گفته‌شده، کلمات کلیدی بخش مهمی از بازاریابی دیجیتال را به خود اختصاص می‌دهد. تحقیق کلمه های کلیدی و  کاربرد آن در متن، تگ‌های متا، عنوان سایت و صفحات، باید با استراتژی انجام شود. در صورتی که در یک متن به صورت اغراق شده و تعداد زیاد از کلمه‌های کلیدی استفاده کنید، چگالی کلمات کلیدی در صفحه شما بیشتر می‌شود و کراولرهای موتورهای جستجو، ساییتان را اسپم می‌کنند. با استفاده از فرمول‌های ارائه شده در متن و ابزارهایی مانند Small SEO Tools Checker به راحتی تراکم کلمات کلیدی در صفحه را بسنجید و در صورت نیاز، از عبارت‌های کلیدی و مترادف‌ها استفاده کنید تا بتوانید رتبه‌تان را در صفحه نتایج موتورهای جستجو ارتقا بدهید.