گیمیفیکیشن (Gamification) چیست
گیمیفیکیشن که در فارسی به آن بازیسازی یا بازیوارسازی گفته میشود، یکی از مفاهیمی است که طی چند سال اخیر و با رواج استفاده از گوشیهای هوشمند، به بازاریابی دیجیتال راه پیدا کرده است. گیمیفیکیشن راهی برای اعمال عناصر بازی (شامل سرگرمی و رقابت) در یک فعالیت غیر از بازی است. شما به مشتریان خود میگویید که برند شما میتواند سرگرمکننده، متفاوت و خلاق باشد و در عین حال تمام ویژگیهای کیفی خود را حفظ کند.
طبق یک نظرسنجی که در آمریکا انجام شده، 87 درصد از خردهفروشان گفتهاند که طی سه سال آینده از بازاریابی گیمیفیکیشن استفاده خواهند کرد. گیمیفیکیشن نه تنها سرگرمی است، بلکه میتواند به بازاریابان و صاحبان مشاغل در دستیابی به اهداف خاصی کمک کند و اگر هوشمندانه اجرا شود، نتایج آن چشمگیر خواهد بود.
انواع گیمیفیکیشن
پنج شکل مختلف از gamification وجود دارد که در ادامه شرح میدهیم:
ترانس مدیا
یکی از انواع گیمیفیکیشن Transmedia است که عبارت است از استفاده یک ویژگی رسانه و گسترش آن به یک رسانه دیگر برای گسترش یا پشتیبانی از آن. تولید بازی مبتنی بر فیلم یک کمپین گیمیفیکیشن بر اساس ترانس مدیا به شمار میرود. تا حدی که بازی ممکن است بیشتر از خود فیلم مورد استقبال قرار بگیرد.
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت حرفه ای با کدنویسی اختصاصی
برندسازی
برندسازی یا brandification در سادهترین شکل خود شامل تبلیغات درون بازی برای تبلیغ محصولات در دنیای واقعی و آگاهی از برند است. این نوع از بازیسازی میتواند شامل پیامها، تصاویر یا ویدیوهایی باشد که با هدف تبلیغ یک برند پخش میشوند.
برندسازی در بازیهای ویدیویی به اوایل دهه 80 میلادی بازمیگردد، اما یکی از جدیدترین مطالعات موردی برندسازی توسط تسلا انجام شده است. تسلا از بازی PUBG به عنوان پلتفرم برای بازاریابی خودروهای خود استفاده میکند. PUBG یکی از محبوبترین بازیهای رقابتی است که طرفداران زیادی در سر تاسر جهان دارد.
بازاریابی تجربی
بازاریابی تجربی را میتوان ارائه یک رویداد فراگیر و تعاملی با پشتیبانی یک برند تعریف کرد. بازاریابی تجربی، در مکانهای عمومی ارائه میشود و عموم مردم میتوانند در آن مشارکت کنند. به عنوان مثال برند خودروی نیسان با Gamify با اجرای یک کمپین بازاریابی تجربی، در بازی Fast 5 Netball شرکتکرد.
فولکس واگن هم بهخاطر انجام کمپینهای بازاریابی تجربی، مانند پلههای پیانو مشهور است. همه این موارد نمونههای کاملی از شرکتکنندگانی هستند که برای فرار از زندگی روزمره خود وسوسه میشوند تا تجربهای منحصر به فرد و سرگرمکننده داشته باشند.
بازیهای واقعیت جایگزین
بازیهای واقعیت جایگزین (ARG) تجربیات آنلاینی هستند که از دنیای واقعی برای بیان داستان در خلال اقدامات کاربر استفاده میکنند. معمولاً ARG ها از رسانهها و فناوریهای اجتماعی برای ارائه اطلاعات به شرکتکنندگان استفاده میکنند. در حالی که بازیهای سنتی برای فرار مردم از واقعیت طراحی شدهاند، ARGها در واقع برای جذابتر کردن واقعیت طراحی شدهاند. ARGها شبیه به transmedia هستند، اما اتکای به اقدامات کاربر در واقعیت چیزی است که آنها را متمایز میکند.
معرفی خدمات وب24: بهینه سازی و سئو سایت
بازی تبلیغاتی
بازی تبلیغاتی یا advergame یک تکنیک گیمیفیکیشن است که در آن، یک بازی ویدیویی، محصول یا پیام بازاریابی خاص یک برند را تبلیغ میکند. در این تکنیک نام برند یا محصولات آن به اشکال مختلف در بازی گنجانده میشود و کاربر بدون این که یک پیام تبلیغاتی دریافت کند، به دیدن نام برند یا محصول آن عادت میکند. در تصویر زیر تبلیغ برند KFC در بازی حمله میگوها را مشاهده میکنید.
کاربرد گیمیفیکیشن در بازاریابی
دلایل زیادی وجود دارد که گیمیفیکیشن را در استراتژی بازاریابی خود پیادهسازی کنید. در ادامه ما هفت کاربرد گیمیفیکیشن را بررسی میکنیم و توضیح میدهیم که چرا این تکنیک در بازاریابی اهمیت دارد:
تعامل کاربران افزایش میدهد و بهبود میبخشد
از آنجایی که کاربران تشویق میشوند تا اقدامات خاصی را با گیمیفیکیشن انجام دهند، نرخ تعامل بالاتر از مواردی است که با اجرای کمپینهای بازیسازی به دست میآید. تعامل میتواند اولین گام از یک رابطه بلندمدت بین مشتری و برند باشد که در درازمدت مزایای دیگری را هم به دنبال دارد.
به رشد آگاهی از برند و وفاداری به برند کمک میکند
همانطور که قبلا گفته شد، مشتریانی که پس از داشتن یک تجربه سرگرمکننده با یک بازی، نام برند شما را برای مدت طولانی در ذهن خود نگه میدارند، دارایی ارزشمندی برای کسب و کار شما هستند. به این دلیل که ممکن است از نظر عاطفی به برند شما وابسته شوند و در صورت وقوع دلبستگی، احتمال بیشتری دارد که به مشتریان وفادار تبدیل شوند.
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت با وردپرس و کدنویسی اختصاصی
به جمع آوری دادههای مفید از مشتریان کمک میکند
دادهها شاید یکی از با ارزشترین داراییهای کسب و کارها باشند. در ترکیب با سیستمهای پیچیده هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و یادگیری ماشینی، پایگاههای داده غولپیکر میتوانند ابزارهای لازم را برای هدف قرار دادن بهترین مشتریان، در بهترین زمان و مکان ممکن در اختیار کسب و کارها قرار دهند. با این حال، جمعآوری این دادهها همیشه آسان نیست و اینجاست که گیمیفیکیشن مورد استفاده قرار میگیرد. با فراهم کردن اوقات خوش برای کاربران یا شانس برنده شدن جایزه، آنها تمایل بیشتری به ارائه دادههای بالقوه به شما خواهند داشت. در آینده میتوانید از این اطلاعات برای درک بهتر مخاطبان هدف خود استفاده کنید.
گیمیفیکیشن نرخ تبدیل را افزایش میدهد
از آنجایی که بازیکنان با عناصر ارائه شده توسط برند شما از طریق بازی درگیر میشوند، احتمال بیشتری دارد که به CTA (دعوت به اقدام) شما پاسخ دهند. نرخ تبدیل زمانی که از انواع دیگر تکنیکهای بازاریابی استفاده میکنید، کمتر خواهد بود. به عنوان مثال، تصور کنید که از طریق یک مسابقه تعاملی در وب سایت خود، به کاربران تخفیف 20 درصدی ارائه میدهید. کاربران از این تخفیف استفاده میکنند و برای خرید در فروشگاه یا سایت تجارت الکترونیکی شما ثبت نام میکنند.
پیشنهادهای تبلیغاتی را جذاب تر میکند
رفتار مصرفکنندگان بیشتر احساسی است تا منطقی، و بسته به شرایط واکنش آنها نسبت به یک پیشنهاد یا محصول ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، کاربران ممکن است بنر تخفیف 10 درصدی را نادیده بگیرند، اما در مقابل با دریافت همان تخفیف در یک بازی تعاملی بسیار هیجان زده شوند. این به این دلیل است که مشتریان احساس میکنند که تخفیف را بهدست آوردهاند و برای آن جنگیدهاند. بنابراین ارزش را بیشتر از زمانی میدانند که بدون دلیل به آنها داده شود.
در مورد محصولات یا خدمات به مشتری آموزش میدهد
بازاریابی گیمیفیکیشن میتواند یک راه سرگرم کننده و آسان برای توضیح مزایای محصولات یا خدمات شما و آموزش کاربران باشد. نتایج پژوهشهای انجام شده نشان میدهد که آموزش از طریق بازی موثرتر است و این قاعده فقط مختص کودکان نیست! گاهی بزرگسالان هم برای آموزش مفاهیم به بازی نیاز دارند.
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت شرکتی با کدنویسی اختصاصی
به برقراری تعامل بیشتر با مشتری کمک میکند
برای بازاریابان، هدف نهایی از تبلیغ محصولات یا خدمات، جذب مشتریان جدید است. اولین قدم جلب توجه کاربران و تشویق آنها به تعامل با برند است. تبلیغات بنری و پاپ آپها محبوبیت زیادی ندارند، چون باعث اختلال در مرور صفحات وب میشوند. اما تلاش برای انتشار پیام تبلیغاتی از طریق یک بازی سرگرم کننده و آسان، ممکن است راه خوبی برای دستیابی به کاربران جدید باشد. با اتخاذ یک استراتژی مناسب میتوانید مشتریان جدید را وفادار کنید.
مزایای استفاده از Gamification برای کسبوکارها
در میان انواع تکنیکهای تبلیغات و بازاریابی دیجیتال، گیمیفیکیشن مزایایی دارد که آن را خاص و تاثیرگذار میکند. در واقع در این تکنیک از تاثیر المانهای بازیسازی برای بازاریابی کسب و کارها استفاده میشود. در ادامه به برخی از مزایای استفاده از gamification برای کسب و کارها اشاره میکنیم:
دریافت آنی بازخورد
یکی از مزایایی که باعث میشود تاثیرگذاری گیمیفیکیشن بیشتر از سایر تکنیکهای بازاریابی دیجیتال باشد، این است که در این روش پاداش دهی به صورت سریع و آنی انجام میشود. کاربر بلافاصله پس از این که در بازی شرکت میکند، پاداش خود را به صورت امتیاز یا تخفیف دریافت میکند و این یک عامل انگیزشی است که او را با برند یا محصول درگیر میکند.
احساس رضایت کاربر
همانطور که گفتیم، انسان به صورت ذاتی تمایل به رقابت و برنده شدن دارد، این همان عاملی است که باعث میشود شرکت در یک بازی یا مسابقه و برنده شدن تا این حد خوشایند باشد. حالا حس برنده شدن را در کنار حس دریافت تخفیف یا جایزه در نظر بگیرید! قطعاً ترکیب این دو عامل آن هم وقتی پای یک برند در میان باشد، تاثیر زیادی بر احساسات کاربران خواهد داشت.
معرفی خدمات وب24: تولید محتوای سئو شده
آموزش سریع و جذاب
معرفی محصولات یک برند و آموزش به مخاطبان در مورد مزیتها و برتریهای آن محصول، یکی از فرایندهایی است که در جریان بازاریابی اتفاق میافتد. در جریان بازی و مسابقه، این اتفاق بهتر و سریع تر رخ میدهد. گیمیفیکیشن سرعت و کیفیت آشنایی مخاطب با محصول را تا حد زیادی افزایش میدهد.
کاهش هزینه تبلیغات
بدیهی است که هزینه اجرای یک کمپین بازیسازی در مقایسه با سایر انواع کمپینهای تبلیغاتی بسیار کم است. شما فقط هزینه طراحی یک بازی را می پردازید و بقیه کار را خود کاربران انجام میدهند! بازی شما وایرال میشود و دست به دست میچرخد و بدون این که هزینه زیادی پرداخت کرده باشید، در مدت کوتاهی فراگیر میشود.
عوامل موفقیت یک کمپین گیمیفیکیشن
موفقیت هر کمپین به عوامل متعددی بستگی دارد. اما چند حوزه وجود دارد که در تمام کمپینهای گیمیفیکیشن مشترک هستند. این موارد جنبههای مهم گیمیفیکیشن هستند که برای اجرای یک کمپین موفق، باید از آنها اطلاع داشته باشید.
رقابت
انسان ذاتاً به رقابت تمایل دارد. به کاربران خود اجازه دهید تا وارد رقابت شوند. لازم نیست پول زیادی برای جذب افراد برای شرکت در بازی سرمایهگذاری کنید. جایزه میتواند انگیزه خوبی برای شرکت در بازی باشد. توجه داشته باشید که ارزش واقعی جایزه چندان مهم نیست. بازی را بیش از حد پیچیده نکنید تا افراد بیشتری بتوانند برنده شوند!
ویروسی بودن
ویروسی یا ویرال (viral) شدن یکی از مواردی است که میتوانید به موفقیت کمپین بازیسازی شما منجر شود. گزینه اشتراکگذاری یا دعوت از دوستان باید در هر مرحله از بازی در دسترس کاربر باشد. امکان به اشتراک گذاشتن امتیازات و دعوت از دیگران برای شرکت در مسابقه، ترفند خوبی است!
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت اختصاصی با کدنویسی اختصاصی
پشتیبانی مشتری
شما میخواهید از طریق اجرای کمپینهای gamification کاربران بیشتری را جذب کنید، اما این کار یک جنبه تاریک دارد. اگر تیم پشتیبانی مشتری اختصاصی نداشته باشید که به صورت 7*24 (7 روز هفته و 24 ساعت شبانه روز) کار کند، ممکن است با انتقادهای زیادی روبرو شوید. مطمئن شوید که تیمیدارید که آماده پاسخگویی به تمام سوالات کاربران شما در کانالهای مختلف است.
تجربه کاربرپسند با موبایل
بخش زیادی از مخاطبان بالقوه شما کسانی هستند که میخواهند با گوشیهای هوشمند در کمپین گیمیفیکشن شما مشارکت کنند. پس باید از همان ابتدا فکری برای این موضوع بکنید. کمپین شما باید تجربه خوبی برای کاربران دسکتاپ و موبایل فراهم کند، در غیر این صورت بخش عمده مخاطبان خود را از دست میدهید و این به معنی شکست کمپین گیمیفیکیشن شما است.
مثالهایی از استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی و کسب و کار
هر ساله کمپینهای بازیسازی زیادی توسط برندهای مطرح جهان طراحی و اجرا میشود، اما تعدادی از این کمپینها موفقتر از بقیه عمل کردهاند. در ادامه بر برخی از این کمپینها اشاره میکنیم:
کلوپ دوندگان نایکی
اپلیکیشن NIKE+ به ورزشکاران و دوندگان این امکان را میدهد تا با عضویت در آن، به جامعه دوندگان بپیوندند. این اپلیکیشن به کاربران این امکان را میدهد که تلاشهای خود را ثبت کنند و در طول زمان بهبود ببخشند. همچنین امکان به اشتراک گذاری آمار مسابقه در شبکههای اجتماعی را فراهم میکند.
با عضویت در این اپلیکیشن میتوانید با خودتان یا سایر اعضا رقابت کنید و جایزه دریافت کنید. همه این ویژگی ها یک مکانیسم رقابتی را تشکیل میدهند که در اجرای گیمیفیکیشن بسیار موثر است. نقش این اپلیکیشن نه تنها حفظ مشتریان برند نایکی، بلکه بهبود و انتشار تصویر نایک به جامعه ورزشی است.
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت فروشگاهی با کدنویسی اختصاصی
مسابقه رقص stride rite
یک برند کفش کودک به نام stride rite از کودکان خواست تا کفشهای این برند را به پا کنند و در مقابل دوربین برقصند و امتیاز بگیرند. حتما میدانید که والدین در مقابل خواستههای کودکان توان مقاومت ندارند! این برند تمایل کودکان به رقص و مسابقه را هدف گرفته بود و به عنوان عامل موفقیت از این برگ برنده استفاده کرد.
جمعبندی
این روزها روشهای بازاریابی دیجیتال به کلی متحول شده و دیگر نیازی نیست برای اجرای کمپینهای تبلیغاتی هزینه زیادی بپردازید. رواج استفاده از گوشیهای هوشمند و حضور مستمر کاربران در فضای مجازی، به صاحبان کسب و کارها این امکان را میدهد تا از آن به نفع خود استفاده کنند. گیمیفیکیشن gamification یکی از تکنیکهای کم هزینه بازاریابی است که به لطف فضای مجازی در اختیار برندها قرار گرفته است. این تکنیک محدود به فضای مجازی نیست و در دنیای واقعی هم قابل پیادهسازی است.