طرح کسب و کار برای موفقیت هر کسب و کاری ضروری است. این طرح اطلاعات دقیقی در مورد تجارت شما میدهد و باید از این اطلاعات به بهترین شکل جهت ارزیابی وضعیت خود در کسب و کارتان استفاده کنید. یک طرح کسب و کار سندی نوشتاری است که جزئیاتی از چگونگی یک کسب و کار، هم برای کسب و کاری جدید و هم کسب و کار فعلی که قصد دارد به اهدافش دست یابد را توصیف میکند. به عبارت دیگر طرح کسب و کار، طرحی نوشتاری است که از ابتدا تا انتهای اجرای ایده را شرح داده و مطالعهای جامع برای ارزیابی برنامه کسب و کار را ارائه میدهد. برخی اوقات یک طرح کسب و کار برای یک کسب و کار موجودی آماده میشود که میخواهد در مسیر جدیدی حرکت کند. بنابراین یک طرح کسب کار جزئیاتی از کسب و کار شما را مشخص میکند که شامل این موارد میشود: آنچه که شما خواهید فروخت؟ چگونه برای فروش محصولات یا خدمات خود برنامهریزی کنید؟ هدف و چشمانداز شما چیست؟ چه سرمایهای را نیاز خواهید داشت؟ پیشبینیهای مالی شما چیست؟ مزیت رقابتی طرح شما چیست؟ و چه جوازی، چه اجارهای و اسناد دیگری مورد نیاز خواهد بود؟
بیزینس پلن Business Plan چیست؟
بیزینس پلن یا طرح تجاری سندی است که شما در آن کلیه اطلاعات مالی و زمانی پروژه و فازهای اجرایی پروژه خود را درج می کنید. هنگامی که ایده کسب و کاری شکل می گیرد. برای تبدیل ایده به یک سند قابل اجرا باید برای ایده یک طرح تجاری یا بیزینس پلن نوشت. شاید اسم طرح توجیه اقتصادی برای شما بسیار آشناتر از طرح تجاری باشد. طرح توجیه اقتصادی در واقع تنها بخشی از طرح تجاری می باشد. در طرح توجیه اقتصادی هزینه کلی پروژه از مصالح ساختمانی تا خرید موارد اولیه و پیش بینی میزان فروش و زمان بازپرداخت هزینه اولیه درج می شود. در طرح تجاری علاوه بر این موارد، جزئیات فازهای اجرایی نیز درج می شود. البته می توان برای سادگی کار هر دو این طرح ها را در یک طرح پیاده کرد. اصولا طرح توجیه اقتصادی به بانک ارائه می گردد. بانک از شما جزئیات فازهای اجرایی را نمی خواهد. زیرا اصولا بانک خود برای شما یک چهارچوب اجرایی تنظیم می کند که اعطای وام وابسته به اجرای دقیق آن فاربندی است. قبل از اینکه به مرحله نوشتن طرح کسب و کار بپردازید باید از توان خود در پیاده سازی ایده کسب و کار مطمئن شویم. در اینترنت میتوانید آزمون های استعداد سنجی را بیابید. آزمون های استعداد سنجی به شما می گویند که شما بصورت بلقوه توان اجرای ایده خود را دارید یا خیر.
معرفی خدمات وب24: طراحی سایت با کدنویسی اختصاصی
چرا به طرح کسب و کار نیاز داریم؟
آیا میخواهید کسب و کار خود را گسترش دهید، از رقبای خود پیشی بگیرید و یا به اهداف خاصی برسید؟ اگر پاسخ شما برای هر یک از موارد فوق مثبت است، نیاز به یک طرح کسب و کار دارید. اینکه تازه شروع به کار کردهاید و یا چندین سال است که کار میکنید، طرح کسب و کار میتواند کلید موفقیت شما باشد و برای اینکه بدانید آیا کسب و کارتان از قدرت و قوت کافی است برخوردار است، به آن نیاز خواهید داشت. در ادامه سه دلیل کلیدی برای نیاز به داشتن طرح کسب و کار آورده شده است:
1- طرح کسب و کار جهت کمک به شما برای دریافت مالی ضروری است
اگر به دنبال سرمایهگذار برای کسب و کار خود هستید، باید به بانکها و سرمایهگذاران نشان دهید که چرا باید بر روی کسب و کار شما سرمایهگذاری کنند. وام دهندگان و سرمایهگذاران تنها هنگامی وقت و پول خود را به خطر میاندازند (ریسک میکنند) که مطمئن شوند کسب و کارتان موفق و سودآور خواهد بود.
یک طرح کسب و کار جامع و خوب:
- نشان میدهد که در کسب و کار خود جدی هستید؛
- به وام دهندگان و سرمایهگذاران کمک میکند تا ایده کسب و کارتان را درک کنند؛
- سود و جریان درآمد پیشبینی شده شما را نشان میدهد؛
- طرح بازاریابی شما همچنین بخش مهمی برای کمک به جذب بودجه میباشد.
خدمات وب24: طراحی سایت با وردپرس و کدنویسی اختصاصی
2- یک طرح کسب و کار میتواند به الویتبندی کردن کارهایتان کمک کند
طرح کسب و کار کامل و متفکرانه یکی از ارزشمندترین ابزارها برای کمک به شما در دستیابی اهداف بلندمدت میباشد. این طرح کسب و کارتان را جهت دهی میکند، اهدافتان را تعریف میکند، استراتژیهایی را برای رسیدن به اهدافتان ترسیم میکند و به شما کمک میکند تا دستاندازهای احتمالی این مسیر را مدیریت کنید. آمادهسازی یک طرح کسب و کار به شما کمک خواهد کرد تا اهدافی را که میخواهید و استراتژیها را برای رسیدن به اهداف خود بدست آورید. این بدان معناست که میتوانید منبع و انرژی خود را بر آنچه که باید انجام دهید متمرکز کنید نه اینکه بر روی کارهای بیفایده زمان بگذارید. هنگامی که یک طرح کسب و کار مناسب دارید ایده خوبی است که آن را به طور منظم بررسی و بروزرسانی کنید:
- اهداف و الویتبندیهای خود را به یاد آورید؛
- ارزیابی کنید که آیا استراتژیهای شما عمل میکند؛
- با هر گونه تغییر جدید در محیط خود سازگار شوید؛
- از فرصتهای جدید خود استفاده کنید تا آنجا که راه خود را بیابید.
3- یک طرح کسب و کار میتواند در کنترل کسب و کارتان به شما کمک کند
توسعه طرح کسب و کار به شما کمک میکند به عقب برگردیم و به آنچه که در کسب و کار شما عمل میکند و آنچه که میتواند باعث بهبودی آن شود نگاهی بیاندازید و تأمل کنید. اگر کارکنانی دارید، فرایند برنامهریزی میتواند فرصت خوبی برای چگونگی بازخورد آنها در مورد ایدهها و پیشرفتهای احتمالی باشد. کارکنان شما این فرصت را به دلیل مشارکت داشتن در کسب و کارتان ارزش خواهند دانست. فرایند برنامهریزی به شما کمک میکند تا در مورد عوامل مختلفی که میتواند بر موفقیت شما تأثیر بگذارند یاد بگیرید. به جای نگرانی در مورد آینده، یک طرح کسب و کار به شما کمک میکند که بر روی کسب و کار و نحوه معیشت خود کنترلی داشته باشید.
مراحل نوشتن بیزینس پلن Business Plan چیست؟
شاید بهترین پاسخ به چیستی بیزینس پلن، توضیح نحوه نوشتن آن باشد. با این روش هم تعریف طرح تجاری روشن میشود و هم اینکه نحوه نوشتن آن را آموزش داده ایم. مراحل نوشتن طرح تجاری یا Business plan عبارتند از:
1- کالای مد نظر شما چه مزیت رقابتی دارد؟
اگر شما هم برای طرح تجاری خود قصد دارید مثل همه از آخرین طرح موفق مانند اسنپ، دیجی کالا و غیره کپی کنید. این سوال در طرح تجاری، شما را به چالش خواهد کشید. پاسخ این سوال موفقیت و یا شکست شما را تعیین می کند.
اگر در پاسخ این سوال را نمیدانید برای آن پاسخ ایجاد کنید.
مثال :اگر میخواهید اسنپ را کپی کنید. ثبت نام از رانندگان معتمد و اعطای کارت تایید به رانندگان برتر و یا تاکسی ویژه بانوان و مانند آن نسبت به اسنپ مزیت رقابتی ایجاد کنید. سعی نکنید هزینه خود را از اسنپ پایین تر بیاورید اینکار شرکت شما را برشکسته میکند. شما میتوانید خدمات با کیفیت تری ارائه بدهید و هزینه های بیشتری بگیرید.
2- هزینه ها (طرحی توجیه اقتصادی)
هزینه تولید بسیاری از کالاها را میتوان بسیار پایین آورد. بسیاری از شرکت ها تنها با تکیه بر ایده کاهش هزینه تولید. اقدام به ایجاد یک شرکت می کنند. ایده های کاهش هزینه تولید، میتوانند شامل ایده های تکنولوژیکی و یا ایده تولید کالا در چین باشد. هنگامی که بحث اقتصادی است. تنها باید به موارد اقتصادی اندیشید. بنابراین اگر شما در کشور ژاپن یا کانادا زندگی نمی کنید. که در آنها خریداران حاضرند برای خرید کالای تولید داخلی هزینه بیشتری بپردازند. دلیلی برای حذف کشور چین برای تولید محصول خود ندارید. اگر هزینه تولید محصول مد نظر شما در چین کمتر از کشوری است که در آن زندگی می کنید. حتما این کار را انجام دهید. نیروی انسانی ارزان قیمت تنها راه کاهش هزینه های تولید نیست. بسیاری از شرکت های در دنیا خود تولید کننده کالا نیستند.آنها تنها با تولید برند کالایی را که شرکت های دیگری تولید کرده اند را با قیمتی بالاتر می فروشند. خرید یک کلای تولید شده، شاید در نگاه اول بسیار پرهزینه تر از تولید همان کالا باشد. اما در عمل خواهید دید که هزینه های جانبی تولید یک کلا و مشکلات همراه با آن چنان زیاد است. که عملا خرید یک کلای آماده از یک شرکت دیگر و برند سازی برای آن بسیار مقرون به صرفه تر است.
مثال : برند ایتالیایی یونیک که ظروف آشپزخانه آن در ایران معروف هستند. خود تولید کننده نیست و شرکت دیگری محصولات را تولید می کند. در واقع شرکت یونیک تنها هزینه برند سازی را میدهد.
بیش از صد برند عطر و ادکن و کیف و کفش در سراسردنیا از همین اصل ساده برای کاهش هزینه های خود استفاده می کنند.
در طرح تجاری شما باید کلیه هزینه ها از هزینه اجاره محل تا هزینه حقوق کارکنان و خرید لوازم مصرفی را محاسبه کنید.
در مرحله تعیین هزینه ها، کلیه لوازم مورد نیاز شرکت باید قید شود. در برخی سایت ها تهیه لیست لوازم مصرفی شرکت را در یک بند جدا گانه اعلام کرده اند.
اگر قصد دارید برنامه تجاری شرکت خود را بصورت یک نرم افزار در بیاورید قطعا باید جداول آن را برای قابلیت جستجو جدا سازی کنید. در غیر این صورت دلیلی برای جدا کردن لوازم خریداری شده از هزینه لازم برای خرید آنها وجود ندارد.
اصول حسابداری بر جدا بودن این دو بخش از هم در دو جدول اصرار دارند. اگر قصد جدا کردن این دو جدول را دارید میتوانید از یک کتاب حسابداری اصول انجام این کار را برای جلوگیری از انباشتگی داده ها مطالعه فرمائید.
3- محل های تامین کالای اولیه و هزینه های آن مشخص کنید
چه شما تولید کننده باشید و چه محصول نهایی را از شرکت دیگری تهیه کنید. شما کالایی بعنوان کالای اولیه دارید. در طرح تجاری خود. محل تامین کالای اولیه، نوع قرارداد و شرایط فصخ آن، هزینه خرید ماهانه یا سالانه و نرخ افزایش قیمت طی سنوات آتی را باید نوشت. اگر شرکتی به عنوان شرکت جایگزین در نظر دارید. تمام موارد فوق را در مورد شرکت دوم نیز باید در طرح تجاری نوشته شود. چرچیل: همیشه برای همه شرایط بد نقشه میکشید. همیشه به او می گفتند بد بین است. ولی چرچیل به شکست ناپذیر بودن بسیار بیشتر از بدبینی معروف بود. اگر میخواهید ایده تجاری شما در عمل شکست نخورد بدترین حالت را در نظر بگیرید.برای آن شرایط چاره جویی کنید و نقشه بکشید.
4- بازار فروش کالای اولیه خود را مشخص کنید
بازارهای کوچک نرخ بازگشت سرمایه را کاهش می دهند. بازارهای بزرگ نیاز به هزینه اولیه بالا برای رقابت هستند. اگر توان سرمایه گذاری بالا در بازارهای بزرگ را ندارید. از بازارهای کوچک شروع کنید. ولی برای بزرگ شدن برنامه ریزی کنید. مثال: برند زارا که مدیر آن دومین فرد ثروتمند جهان در سال 2017 لقب گرفت. یک خرده فروشی البسه در پرتوریکو بود. امروز به زحمت می توان کشوری را یافت که برند زارا در لباس فروشی های آن به چشم نخورد. کوچک بودن اهیمتی ندارد. نقشه درست برای بزرگ شدن است که اهیمت دارد. پنانسیل های کالا و خدمات خود را خوب بشناسید. برای قدرت بخشیدن به پاتنسیل های کالای خود سرمایه گذاری کنید. بسیار از شکست ها بدلیل عدم اطمینان صاحبان صنایع به کالای تولیدی خود رخ می دهد.
برای تحقیقات بازار موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- بازار هدف شما چقدر وسعت دارد
- رقبای شما در این بازار چه تعداد هستند.
- قیمت عرضه کلای مشابه کالای شما در این بازار چقدر است.
- کیفیت کالای مشابه در بازار هدف چه درجه ای دارد.
5- محصول شما کدام قشر از جامعه را هدف قرار می دهد
یکی از مشتریان ما در زمینه عرضه کتاب آنلاین فعالیت داشت. او برای افزایش فروش سایت خود از شرکت تقاضای کمک کرد. پیشنهاد شرکت: سرمایه گذاری روی تولید نرم افزار صوتی برای قران و کتب مذهبی و ارائه کتب مذهبی در سایت بود. مشتری ابتدا ارائه کتب مذهبی را بی کلاسی میدانست و به دنبال ارائه کتاب های که روشنفکر مابانه بود. تیم مشاوره ما به او اعلام کرد. هیچ دلیلی برای حذف یک کتاب نیست. اقتصاد قوانین اقتصادی دارد. کتب مذهبی در بین تمام اقشار جامعه از فقیر و غنی از کم سواد و با سواد رواج دارد. بنابراین اگر کسی در بخش کتاب می خواهد سرمایه گذاری کند. باید با ایده هایی نو در زمینه کتب مذهبی، مشتریان این کتاب ها را به سمت سایت خود بکشاند.
6- مکان نمایی محل شرکت
برای تعیین هزینه اجاره بها و وسعت بازار هدف مشخص بودن محل کسب و کار از اهمیت بالایی برخوردار است.
7- شرایط سرمایه گذاری را در طرح مشخص کنید
بزرگترین شرکت هایی که امروز میشناسیم روزی با کمک یک سرمایه گذار شکل گرفته اند و صاحبان آنها موفقیت خود را مدیون توانایی خود برای جذب سرمایه گذار هستند. از خاطرات یکی از مهندسین برجسته کشور که از مشتریان خوب ماست : هنگامی که برای طراحی اولین برج خنک کننده در ایران با یک سرمایه گذار صحبت می کردیم. سرمایه گذار از ما پرسید آیا میتوانید طرح را از این بهتر کنید. طرح بعد از 5 سال تحقیق آماده شده بود و حاصل مهندسی معکوس روی یک برج خنک کننده آلمانی بود. بعد از سه ماه تحقیق طرح برج خنک کننده با نصف بودجه طرح آلمانی آماده شده بود. آن طرح با سرمایه گذار شخصی و با همان بودجه تعیین شده در ایران اجرا شده است. (دکتر یمینی) هدف از این خاطره این است که همواره خود را بجای سرمایه گذار بگذارید.از خود بپرسید آیا میتوان این طرح را با هزینه کمتر اجرا کرد.
8- سرمایه گذار پروژه شما کیست؟
یکی از موفق ترین شرکت های نرم افزاری در تایوان بعد از آنکه به مرز برشکستگی رسید. سرمایه گذار جدیدی برای خود یافت. آنها دولت تایوان را ترغیب کردند که با سرمایه گذاری و خرید محصولات آنها برای ادارات دولتی از برشکستگی شرکت جلوگیری کنند. امروز این شرکت با ماکروسافت در بازار آفریقای شمالی رقابت می کند. سرمایه گذار دولتی بهترین سرمایه گذاری است که میتوانید برای پروژه خود بیابید. شما باید در طرح تجاری خود سرمایه گذار بلقوه پروژه خود را مشخص کنید.
9- استراتژی کلی کالای شما چیست؟
کالاها با دو استراتژی لوکس و عامه پسند تولید میشوند. برندهایی مانند بنز با هوشیاری برای هر دو سلیقه کالا تولید می کنند. مانند بنز عمل کنید. سنجش سلیقه کاربر برای طرح کالا، قیمت کالا، نام کالا میتواند شما را به برنده تبدیل کنید. مثال:یکی از برترین برند های تولید کننده کود در ایران با تولید بسته بندی خارجی با یک نام خارجی به فروش بالایی دست یافت. استاندارد بالای این کود باعث شد که مشتریان بعد از مدتی دیگر به ایرانی یا خارجی بودن برند اهمیت ندهند. مشتریان بهترین بازخورد را از محصول خریداری شده خود مشاهده کرده بودند. آنها به برنداعتماد پیدا کرده بودند.
نکته : ارزان ترین کالای دنیا را هم که تولید کنید. هستند کسانی که از شما ارزانتر کالا را تولید کنند. بنابراین همواره توازنی منطقی میان کیفیت و قیمت ایجاد کنید.
در ادامه 7 نکته برای نوشتن یک طرح کسب و کار مناسب و کامل را بیان میکنیم.
1- تحقیق، تحقیق، تحقیق
محصولات، بازار و تخصص هدف خود را جستجو و آنالیز کنید. یکی از افراد با تجربه در این زمینه میگوید: دو برابر زمان بر روی تحقیق، ارزیابی و تفکر نسبت به نوشتن طرح کسب و کار خود در نظر بگیرید. برای نوشتن طرح کسب و کار خوب باید در مورد شرکت خود، محصولات خود و رقبایتان به طور دقیق بدانید. به عبارت دیگر باید هر چیزی را در مورد کسب و کار و حوزه کاریتان که بدان ورود میکنید، بدانید. همه چیز را در مورد حوزه کاری خود بخوانید و با مخاطبان خود صحبت کنید.
2- هدف برنامه خود را مشخص کنید
یک طرح کسب و کار یک سند نوشته شده است که توصیف کننده ماهیت کسب و کار، استراتژی فروش و بازاریابی، پیشینه مالی و حاوی یک گزارش سود و زیان پیشبینی شده است. با این حال طرح کسب و کار شما میتواند چندین اهداف مختلف را داشته باشد. در تعریفی دیگر از طرح کسب و کار میتوان گفت «نقشه راهی است که مسیرها را مشخص میکند تا یک کسب و کار بتواند آینده خود را برنامهریزی کرده و کمک کند در دستاندازهای این مسیر آسیبی نیبیند». اگر میخواهید سرمایهگذارانی را جذب کنید از این رو طرح شما هدف متفاوتی را خواهد داشت و باید در طرح خود آن هدفها را بنویسید و تا آنجاییکه ممکن است واضح و مختصر باشد.
3- یک شرح حال (پروفایل) برای شرکت ایجاد کنید
شرح حال (پروفایل) شرکت شامل تاریخچه سازمان شما، محصولات یا خدماتی که ارائه میدهید، بازار هدف و مخاطبان شما، منابع، چگونگی حل یک مشکل و آنچه که کسب و کار شما به طور منحصر به فرد ایجاد میکند. شرح حال شرکت اغلب در وبسایت رسمی شرکت یافت شده و برای جذب مشتریان و استعدادهای احتمالی مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال پروفایل شما میتواند در توصیف شرکتتان در طرح کسب وکار مورد استفاده قرار گیرد.
4- همه جنبههای کسب و کار خود را مستند کنید
سرمایهگذاران باید مطمئن شوند که کسب و کار شما برای آنها سودآور است. به دلیل این انتظار، سرمایهگذاران باید همه چیز را در مورد کسب و کارتان بدانند. برای کمک به این فرایند، همه چیز را از هزینههای خود، جریان مالی و پیشبینیهای حوزه کاری خود مستند کنید.
5- یک برنامه بازاریابی استراتژیک داشته باشید
یک طرح کسب و کار بسیار خوب همیشه شامل برنامههای بازاریابی استراتژیک و تهاجمی خواهد بود. این امر معمولا شامل دستیابی به اهداف بازاریابی مانند:
- معرفی محصولات جدید؛
- بازار را برای محصول موجود گسترش و بدست آورید؛
- قلمروهای جدیدی برای شرکت بدست آورید؛
- فروشها را در یک محصول خاص، بازار یا رنج قیمت افزایش دهید. خاص باشید؛
- قراردادهای بلند مدت با مشتریان مطلوب ایجاد کنید؛
- محصول را بهبود بخشید؛
- استراتژی بازاریابی محتوا داشته باشید؛
- ارسال محصول/تولید را افزایش دهید.
هر موضوع بازاریابی باید اهداف مختلف و تاکتیکهایی برای رسیدن به این اهداف داشته باشد. در بخش اهداف برنامه بازاریابی شما، بر روی چه و چرایی وظایف بازاریابی برای سال پیش رو تمرکز کنید. البته دستیابی به اهداف بازاریابی هزینههای زیادی خواهد داشت. برنامه بازاریابی شما باید دارای بخشی باشد که در آن بودجههای مورد نظر برای هر فعالیت برنامهریزی شده را اختصاص دهید.
6- طرح را با توجه به مخاطبان خود سازگار کنید.
خوانندگان بالقوه طرح کسب و کار گروههای متنوعی از بانکداران و سرمایهداران هستند. اگرچه این گروه متنوع است اما این یک محدودیت است و هر کدام از خوانندگان دارای علایق خاصی هستند. اگر شما این علایق را از قبل شناخته باشید میتوانید مطمئن شوید که در زمان آمادهسازی یک طرح برای مخاطب خاص، ،آنها را در نظر گرفتهاید. برای مثال بانکداران علایق بیشتری به ترازنامهها و اظهارات نقدینگی (وجوه در حال گردش) دارند؛ در حالیکه سرمایه داران به مفهوم کسب و کار اصلی و تیم مدیریت شما نگاه میکنند. به همین دلیل اطمینان حاصل کنید که طرح شما بسته به مخاطبانی که برنامه شما را میخوانند تغییر داده باشید.
7- توضیح دهید که چگونه برای مخاطبان سودمند هستید
اینکه آیا طرح خود را با یک سرمایهگذار، مشتری یا عضو یک تیم به اشتراک میگذارید طرح باید نشان دهد که شما پر اشتیاق هستید، خود را به همگان اختصاص دادهاید و در واقع کسب و کار و برنامهتان هوای همه را دارد. میتوانید در مورد اشتباهاتی که آموختهاید، مسائلی که امیدوارید حل کنید و آنچه که شما را نسبت به رقبایتان متمایز میکند بیان کنید.
با توجه به مطالب بالا و به طور خلاصه میتوان گفت یک طرح کسب و کار با توجه به تعریف شغلی شما، باید شامل توصیف فعالیتها و روندهای موجود در هر بخش و ارتباطات آنها با یکدیگر، تحقیقهای بازار، راهبردهای بازاریابی، پیشبینیها و جریان مالی و ارزیابی رقبای اصلی باشد.
مطالب این مقاله بصورت کلی مواردی را که باید در یک طرح تجاری ذکر کرد را بیان کرده است. تهیه طرح تجاری شامل جداول تعیین قیمت کالای اولیه و غیره است که در این مقاله مجالی برای بیان آنها نیست.
بیزینس پلن یا طرح تجاری سندی است که شما در آن کلیه اطلاعات مالی و زمانی پروژه و فازهای اجرایی پروژه خود را درج می کنید.
طرح کسب و کار میتواند کلید موفقیت شما باشد و برای اینکه بدانید آیا کسب و کارتان از قدرت و قوت کافی است برخوردار است، به آن نیاز خواهید داشت.