کنیبالیزیشن (Cannibalization) یا هم نوع خواری چیست؟

کنیبالیزیشن یکی از مفاهیم چالش برانگیز در سئو است. بسیاری بر این باورند که نمایش دو صفحه در نتایج جستجو برای یک کلمه کلیدی، ایراد محسوب می شود و باید آن را بر طرف کرد. یا صفحات هم موضوع می توانند با هم رقابت کنند و منجر به افت رتبه سایت شوند. آیا این باورها صحیح است ؟ کنیبالیزیشن چیست و چه تاثیری بر سایت ما دارد ؟‌ برای کسب اطلاعات صحیح در این زمینه، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

کنیبالیزیشن  چیست ؟‌

کنیبالیزیشن بعنوان یک تئوری توسط رند فیشکین (rand fishkin) مدیر سابق تیم Moz مطرح شد. رند فیشکین بیان کرد:‌
"هم نوع خواری کلمات کلیدی زمانی شروع می شود که در معماری یک وب سایت، هدف گذاری یک کلمه یا عبارت واحد بر روی صفحات متعدد سایت انجام شود."
به معنای ساده تر تئوری کنیبالیزیشن بیان می کند که اگر  سایت ما در یک کلمه کلیدی خاص در نتایج گوگل، رتبه داشته باشد و اگر صفحه دیگری از سایتمان با همان کلمه کلیدی رتبه دیگری بگیرد، گوگل اعتبار موجود را بین دو صفحه پخش می کند و صفحه جدید، رتبه صفحه قبلی را اصطلاحا می خورد.
بعنوان مثال اگر کاربری با جستجوی "دستگاه تصفیه هوا" هم صفحه "دسته بندی محصولات تصفیه هوا" برایش نمایش داده شود هم صفحه "راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا"، تصمیمی که به اشتباه برای این حالت گرفته می شود این است که بهتر است محتوای صفحه راهنمای خرید به صفحه دسته بندی محصولات اضافه و خود صفحه به صفحه ی دسته بندی محصول ریدایرکت شود؛ در این صورت تنها یک صفحه دسته بندی محصولات خواهیم داشت که گوگل همان را به کاربر نمایش می دهد.
همین فرضیه اشتباه در باور عموم سئوکارها جا افتاده است. 

اما در واقع از نظر گوگل کنیبالیزیشن یا هم نوع خواری به این مفهوم اصلا وجود ندارد. 

مفهوم کنیبالیزیشن از نگاه گوگل

به گفته جان مولر، تحلیل گر ارشد گوگل، اصلا مفهومی با نام کنیبالیزیشن وجود ندارد.

در یکی ازپرسش و پاسخ هایی که با حضور جان مولر برگزار شده بود، یکی از کارشناسان ارشد سئو از جان مولر میپرسد : 

در سایت دو صفحه وجود دارند که هر دو یک کلمه کلیدی را هدف قرار داده اند اما هدف از ایجاد این صفحات متفاوت است. یکی در مورد ویژگی های کلمه مورد نظر (برای مثال ویژگی های یک محصول) است و دیگری در مورد آن کلمه کلیدی اطلاعاتی می دهد (برای مثال راهنمای خرید محصول). آیا این مورد از نظر گوگل مشکل و ایراد به نظر میرسد ؟ 

جان مولر  پاسخ داد. :‌

شما میتوانید هر کلمه کلیدی که می خواهید هدف قرار دهید. اما نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که اگر شما در سایت محتواهایی دارد که برای یک کلمه کلیدی با یک نیت کاربری دارای رتبه هستند شما در واقع دارید ارزش و اعتبار صفحات خود را کاهش میدهید و باعث ایجاد رقابت بین صفحات سایت خود می شوید.
اما اگر شما دو صفحه دارید که هر دو یک کلمه کلیدی را هدف قرار داده اند اما برای نیت های مختلف کاربر بهینه شده اند از نظر من این کار منطقی است. زیرا ممکن است کاربران با اضافه یا کم کردن کلمه ای به کلمه کلیدی اصلی نیت های متقاوتی از جست و جو داشته باشند و به دنبال صفحات متفاوتی باشند. 

شما میتوانید ویدئو این پرسش و پاسخ را نیز مشاهده کنید (حدودا دقیقه ۲۹:۳۶)

تاثیر کنیبالیزیشن در سئو چیست ؟‌

تا اینجا متوجه شدیم که گوگل برای هر کلمه کلیدی که سرچ می شود نیت کاربر را در نظر می گیرد و  الگورتیم رنک برین بر اساس هدف کاربر صفحاتی که با نیت او همخوانی دارند را نمایش می دهد.  پس برای نتیجه گیری بهتر در نتایج گوگل و بهبود وضعیت سئو و رتبه سایت بهتر است به جای اینکه صفحات را بر اساس کلمه کلیدی بهینه سازی کنیم نیت کاربر در سرچ کلمات را مد نظر قرار دهیم. 

برخی کوئری ها توسط کاربران مختلف با اهداف متفاوت سرچ می شوند. اگر یک سایت در صفحات مختلف خود پاسخ نیازهای متفاوت کاربران را در آن موضوع خاص داده باشد، در چنین شرایطی گوگل به تشخیص خود، می تواند صفحات مختلف آن سایت را به صورت پیوسته در نتایج جستجوی آن کلمه کلیدی، نمایش دهد. اکثرا این حالت برای 2 صفحه دیده شده در حالی که ممکن است برای بیش از 2 صفحه هم اتفاق بیفتد.

بعنوان مثال با جستجوی " page speed in screaming frog" در گوگل، از 10 نتیجه صفحه اول، 4 نتیجه مربوط به 4 صفحه متفاوت از سایت screaming frog است.
در این شرایط اصطلاحا دابل ریزالت (double result) اتفاق افتاده است. دابل ریزالت حالتی است که در آن گوگل تشخیص داده یک سایت در دو یا چند صفحه متفاوت محتوایی دارد که در پاسخ به نیازهای مختلف کاربرانی است که یک کلمه کلیدی را جستجو می کنند.

در اینجا لینک اول محتوایی آموزشی در دسته “آموزش سئو  ” در بلاگ است. لینک دوم محتوایی در دسته آموزش های اصلی سایت، لینک سوم محتوایی در قسمت سئو سایت است. لینک چهارم محتوای متفاوت تری نسبت به بقیه لینک ها است و نحوه تغییر page speed در تنظیمات نرم افزار را بیان میکند .

دلیل این اتفاق این است که از نظر گوگل این سایت چند محتوای مناسب برای پاسخ به نیازهای مختلف کاربران دارد؛ بنابراین، این صفحات را در نتایج نمایش می دهد. در نتیجه هم حق انتخاب به کاربر داده می شود که روی صفحه مورد نیاز خود کلیک کند، هم سایت مورد نظر با ارائه محتوای مناسب در پاسخ به نیت های متفاوت کاربران، فرصت دریافت کلیک بیشتر از سمت آن ها را پیدا کند.

در نظر داشته باشید وجود صفحاتی که هم موضوع باشند اما در پاسخ به نیازهای متنوع کاربران باشند به معنای یکسان یا مشابه بودن محتوای آن ها نیست. برای آن که این مفهوم با موضوع "محتوای تکراری" اشتباه گرفته نشود، توضیح مختصری هم در این باره خواهیم داد.

تفاوت مفهوم دابل ریزالت و محتوای تکراری 

اگر در یک وب سایت، صفحات مختلف، با آدرس های متفاوت اما با محتوای تکراری داشته باشیم، اصطلاحا با مشکل duplicate content در سایتمان مواجه هستیم. در این شرایط باید طبق استاندارد گوگل از تگ کنونیکال برای مشخص کردن آدرس صفحه اصلی استفاده کنیم. البته لازم به ذکر است که گوگل الزاما این تغییر تگ کنونیکال را ترتیب اثر نمی دهد.
همانطور که از تعریف بالا مشخص است، مفهوم double result و duplicate content با هم متفاوت است. دابل ریزالت مربوط به انتخاب گوگل در نمایش صفحاتی از سایتمان است که با وجود هم موضوع بودن، 2 محتوای متفاوت در پاسخ به 2 نیت متفاوت کاربران را دارد. اما محتوا تکراری در سایت یک مشکل است که باید رفع شود و هیچ 2 آدرس متفاوتی در سایتمان نباید وجود داشته باشد که عینا محتوای مشابه داشته باشد(مگر آنکه وجود صفحه از نظر کاربری ضروری باشد، که در این صورت با تگ کنونیکال ورژن اصلی را باید مشخص کرد).

جمع بندی

• در صورتی که 2 صفحه مختلف از سایت به صورت به هم پیوسته در نتایج گوگل نمایش داده شد، مشکل به حساب نمی آید و نیاز به انجام اقداماتی مانند ریدایرکت یا حذف صفحه دوم نیست.
• محتوای صفحات مختلف سایت نباید برای کلمه کلیدی، هدف گذاری شوند؛ بلکه باید هدف و نیت کاربر در ایجاد صفحات و محتوای آن ها در نظر گرفته شود.
•  با وجود الگورتیم رنک برین، صفحاتی از سایت در نتایج جستجو به کاربر نمایش داده می شود که مرتبط با نیت کاربر است.
•  وجود صفحات با محتوای تکراری در سایت مشکلی با نام duplicate content را به وجود می آورد که باید رفع شود.